SOWA OPAC : Miejska Biblioteka Publiczna im. K. I. Gałczyńskiego w Sokołowie Podlaskim

1 wynik

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Neogotyckie kościoły województwa podlaskiego / pod redakcją Grzegorza Ryżewskiego ; opracowanie autorskie Joanna Kotyńska-Stetkiewicz, Aneta Kułak, Grzegorz Ryżewski, Marta Wróbel ; dokumentacja fotograficzna Joanna Kotyńska-Stetkiewicz, Aneta Kułak. - Białystok : Fundacja Ochrony Zabytków "Na Rubieży", 2017. - 304 strony : ilustracje ; 23 cm.

(Nasze Dziedzictwo (Białystok) ; 1)

Autor

Kotyńska Stetkiewicz Joanna. Ryżewski Grzegorz. Kułak Aneta. Wróbel Marta (1984- ). Kotyńska-Stetkiewicz Joanna.

Forma i typ

Książki Proza

Temat

Neogotyk Architektura sakralna Kościoły Inwentaryzacja zabytków Podlasie

Gatunek

Wydawnictwa popularne

Autorzy książki wybrali do swej publikacji trzydzieści świątyń. To oczywiście wybór subiektywny. Ale dokonany tak, by przedstawić wszelkie etapy rozwoju neogotyku w naszym regionie. - Od najstarszych przykładów wczesnej odmiany tego stylu, kiedy stanowił on tylko kostium stylistyczny nakładany na bryłę budynku (Bargłów Kościelny, Perlejewo, Romany), po najpóźniejsze realizacje, niosące w sobie zalążki stylu swojskiego, a nawet modernizmu (Kulesze Kościelne). Niewątpliwie najwięcej kościołów reprezentuje dojrzały neogotyk, czyli styl wiślano-bałtycki, wykorzystujący gotycki system przyporowo-szkarpowy oparty na odciążającym działaniu łuków rozpiętych nad nawami bocznymi, czasami ograniczony tylko do szkarp przyściennych. Niektóre z omówionych kościołów (Dąbrowa Białostocka, Dąbrowa Wielka, Janów) łączą neogotycką bryłę z neoromańskim detalem - czytamy we wstępie do książki. Rzeczywiście. Podróżując przez Podlaskie, oglądając kościoły, często nie zdajemy sobie sprawy z drobnych niuansów. W publikacji zostały one dokładnie przedstawione. Spójrzmy na kościół w Romanach. Ciężką, kamienną fasadę rozbija tynkowany detal. Trudno mówić o dużych oknach, charakterystycznych dla innych świątyń. Niewielkie w sumie okna pojawiają się też w bryle świątyni z Bargłowa Kościelnego. Wysokie, strzeliste wieże to nowa kreacja - wzniesiono je dopiero w 1989 roku. Obronny charakter ma też bryła kościoła z Perlejewa. Do najpiękniejszych kościołów zaliczyć można oczywiście białostocką farę projektu Józefa Piusa Dziekońskiego. Intrygujący jest wzniesiony z czerwonej cegły kościół w Rajgrodzie czy z żółtej w Krynkach. Ciekawie wygląda stojąca przy krajowej ósemce świątynia z Korycina, zwieńczona po II wojnie światowej ażurowymi, żelbetowymi wieżami. Zgoła inaczej wygląda świątynia monumentalna z Kuczyna. Zaskoczeniem są kościoły będące połączeniem stylistyki romańskiej z gotycką. Jednym z najciekawszych przykładów świątyni z wykorzystaniem neostylów jest kościół z Dąbrowy Białostockiej. Jest też w zbiorze jedna ruina. To kościół z Jałówki, który - choć nieodbudowany - jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych. Zebranie i zestawienie świątyń w jednym miejscu, pokazanie fotografii obok siebie pozwala na dostrzeżenie niuansów. Pozwala na dokładne obejrzenie detali świątyń, które często - na pierwszy rzut oka - oceniane są jako podobne do siebie. Podlaskie zabytki. Raport z placu boju Autorzy do każdej z opisanych świątyń podali historię. W przypadku kiedy obecny kościół jest kolejną świątynią w miejscowości, sięgają aż do początków parafii. Opisują jej dzieje, podają poszczególnych proboszczów zaangażowanych w budowę, projektantów. Przedstawiają też - jeśli kościół nie powstał od razu bądź był przebudowywany - poszczególne etapy wznoszenia. Publikacja jest bogato ilustrowana. Na zdjęciach pokazano bryły (niestety, czasami zdeformowane na skutek zasłaniania za zgodą konserwatora wojewódzkiego ceglanego detalu okien przez nową stolarkę - jak ma to miejsce np. w Krynkach), uchwycono detale. Pokazano najciekawsze elementy wyposażenia wnętrza, ołtarze, ambony, płytki podłogowe, konfesjonały, ławki, rzeźby. Autorzy zwracają także uwagę na wyposażenie starsze niż z czasów budowy kościoła - jak np. XVIII-wieczne obrazy. Miejscami pojawiają się też archiwalne fotografie. Dopełnieniem mogłyby być jeszcze reprodukcje archiwalnych projektów - część z nich podobno dostępna jest w rosyjskich archiwach. Niemniej jednak to bardzo ważna publikacja, przybliżająca wycinek dziedzictwa województwa, które mocno wpisało się w nasz region. W założeniu „Neogotyckie kościoły województwa podlaskiego” są pierwszym tomem większej serii zatytułowanej „Nasze Dziedzictwo”. Na razie nie wiadomo, czemu poświęcony miałby być tom kolejny. Jedno jest jednak pewne - niezależnie, czy byłyby to drewniane cerkwie, założenia urbanistyczne, klasztory czy też dworki i pałacyki, pomysł na taką serię jest godny pochwały. Wszak dbanie o zabytki zaczyna się od edukacji. A o tę przez popularyzację najłatwiej. [https://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/7,35241,23001317,styl-wislano-baltycki-czyli-neogotyk-w-podlaskiem.html?disableRedirects=true , 2020]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Biblioteka główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Regionalia (1 egz.)